Sau quá trình trộn bê tông và đổ bê tông xong xuôi, chủ đầu tư thường cho thợ nghỉ. Vì vậy, công việc dưỡng hộ bê tông thường bị bỏ dở. Điều này rất nguy hiểm, nhất là khi trời nắng gắt. Vữa bê tông bị hút hết nước, ngoài ra chưa đủ thời kì ninh kết, sinh ra nhiều vết rỗ, hạn chế phẩm chất bê tông. Đa số trường hợp bê tông đổ xong bị bỏ qua khâu dưỡng hộ đã nhanh chống bị nứt, đặc biệt là bê tông mái.
Sự cần thiết của bảo dưỡng
Dù bê tông được cấp phối tốt nhưng khâu dưỡng hộ không tuân thủ theo các yêu cầu khoa học thì bê tông cũng chẳng thể đạt phẩm chất tốt. Phẩm chất của bê tông chỉ đạt được khi nó ninh kết trong môi trường ẩm và không có sự va chạm. Vì thế, bê tông phải được giữ ẩm càng lâu càng tốt sau khi đổ. Bê tông dù đã se mặt, thậm chí ngoại hình có vẻ đông cứng nhưng bên trong quá trình thủy hóa vẫn tiếp tục để đạt được cường độ bê tông tối đa. Trong môi trường quá khô, nước trong bê tông bốc hơi nhanh, không còn đủ lượng nước thiết yếu cho khi thủy hóa, cường độ bê tông có thể ngừng phát hành và gây nứt nẻ.
Nhiệt độ môi trường cũng là vấn đề quan trọng. Ở nhiệt độ thông thường khoảng từ 20 đến 30 độ C, xi măng thủy hóa chậm nhưng ở nhiệt độ cao trên 40 độ C, tốc độ thủy hóa tăng lên đáng kể. Do đó người ta có thể dưỡng hộ bê tông bằng nước nóng từ 80 đến 90 độ C. Tốc độ đông cứng càng nhanh, cường độ phát hành ở thời kỳ đầu càng rõ rệt, chỉ cần sau 20 giờ có thể đạt được cường độ của 28 ngày.
Người ta có thể giữ cho bê tông ướt bằng nhiều cách như để nguyên cốp pha, phun nước, ngâm nước (đối với bề mặt bề mặt rộng như sàn mái), phủ tấm bạt tránh nắng. Một phần bê tông bị khô không đều dễ dẫn đến hiện tượng rạn chân chim, nứt nẻ bê tông, là nguyên nhân gây ngấm, thấm sau này.
Để nguyên cốt pha tại chỗ
Một cách bảo dưỡng đơn giản là giữ nguyên cốp pha không tháo dỡ. Cốp pha có công năng duy trì hơi ẩm rất tốt. Có thể hài hòa phun nước trực tiếp vào cốp pha để tăng mạnh lượng hơi ẩm. Bề mặt bê tông lộ ra khỏi cốp pha cần bảo vệ chống mất hơi ẩm bằng các tấm phủ. Ván cốp pha phải được tưới đẫm nước. Nếu thời tiết nóng, phải bảo dưỡng liên tiếp trong vòng 1 tuần đầu.
Phun nước và ngâm nước giữ độ ẩm
Phun nước vào cốp pha gỗ là cách giữ ẩm năng suất nhất; chú ý phải phun đều, không để sót diện tích nào bị khô sẽ gây nứt nẻ rạn chân chim trên diện tích phun nước tia nhỏ liên tiếp theo chu kỳ không đổi. Chu kỳ phun nước cũng phải đều đặn. Bạn nên nhớ là phun nước tia nhỏ liên tiếp cung cấp hơi ẩm thường xuyên thì tốt hơn là phun nước ào ào nhưng lại có thời kì khô ngăn cách giữa hai đợt phun. Trời mưa sau khi đổ bê tông có thuận tiện là tạo độ ẩm nhưng nếu sai đó nắng lên, cần phải tưới nước bổ sung ngay vì lúc đó hơi nước bốc lên mạnh.
Khi đổ bê tông sàn, mái có mặt phẳng tiện lợi, có thể xây hàng gách be bờ để ngâm nước xi măng. Lưu ý sau 1 giờ, khuấy đều xi măng trong nước bằng chổi vì các hạt xi măng nặng có khynh hướng đọng lại một chỗ
Trong tuần đầu, cần tưới nước liên tiếp lên bề mặt bê tông. Nếu trong vòng hai ngày sau khi đổ bê tông, gặp trời mưa phải tiến hành che chắn, không để mưa rơi trực tiếp làm rỗ mặt bê tông.Trong 3 ngày đầu, không được đi lại hay để vật liệu trên sàn bê tông mới đổ. Thời gian có thể đi lên sàn bê tông vào mùa hè sau 1,5 ngày và mùa đông là 3 ngày.
Trong 7 ngày đầu, ban ngày tưới 3 giờ 1 lần; đêm tưới ít nhất 1 lần. Từ 14 đến 18 ngày phải tưới ít nhất 3 lần mỗi buổi sáng. Công việc bảo dưỡng phải duy trì điều đặn trong vòng một tuần lễ sau ngày thi công bê tông. Nếu trời mát hoặc hơn và có thể giảm bớt, nhưng dưới trời nắng nóng, phải thường xuyên và kéo dài hơn.
Sau khi bê tông bắt đầu ninh kết, người ta phủ lên mặt bê tông một lớp cát mạt cưa, rơm rạ hoặc bèo tây… Các tấm phủ có hiệu năng giữ nước cao nhất. Trong thời tiết mùa hè nắng gắt, nên dùng giấy (tốt nhất là vỏ bao xi măng) hoặc dùng màng polyethylene che phủ bề mặt bê tông mới đổ để giữ ẩm, dùng băng dính để dán ở những chỗ nối. Muốn giữ ẩm được lâu, dùng bao tải rơm rạ phủ lên rồi mới tưới nước. Các tấm phủ phải che đạy hết diện tích bê tông kể cả các cạnh của dầm nếu đã tháo dỡ cốp pha. Tấm phủ phải được tưới nước thường xuyên. Thời tiết quá nóng, co thể phủ một lớp rơm dày vừa chống nắng, vừa giữ ẩm cho bê tông.
Khi nào thì được phép dỡ cốp pha
Chỉ được tháo cốp pha khi cấu kiện bê tông đã đạt đủ sức bền vật liệu để bất biến kết cấu. thường ngày người ta thường coi thời khắc từ 3 đến 4 tuần sau khi đổ trong điều kiện thường ngày (20 độ C – 30 độ C) là đủ để dỡ cốp pha, nhưng nếu có điều kiện càng để lâu càng tốt.
Có nhiều ví dụ do tháo dỡ cốp pha trước thời hạn quy định đã làm sụp đổ cấu kiện, gây tai nạn nghiêm trọng. Sau khi tháo dỡ cốp pha, cần chú ý rằng bê tông mới chỉ đạt đến cường độ chịu tĩnh tải (tức thị trọng lượng bản thân nó) mà còn phải rất lâu sau mới chịu được hoạt; giả dụ buộc phải phải dỡ cốp pha sớm, nên tiếp tục chống đỡ các cấu kiện như sàn, dầm và dầm cái bằng chống gỗ hoặc kim loại.
